Is overwaarde opnemen verstandig? Voordelen, nadelen, voorbeelden en 5 tips

Veel mensen bezitten een eigen huis dat in de loop van de jaren in waarde is gestegen. Deze stijging wordt ook wel ‘overwaarde huis’ genoemd en is een aantrekkelijke financiële buffer. Als huiseinaar kun je die overwaarde verzilveren om er andere dingen mee te doen.

Maar is overwaarde opnemen verstandig? In dit artikel vertel ik je waarvoor je de overwaarde kunt opnemen en wat de voor- en nadelen zijn. Ik leg ook uit dat er verschillende manieren zijn om dit te doen en licht enkele situaties toe waarmee het duidelijk wordt of het wel of geen verstandige keuze is.

Wat is overwaarde op een huis?

Overwaarde ontstaat wanneer de waarde van je huis hoger is dan de hypotheekschuld die erop rust. Stel, je huis is € 400.000 waard en je hebt nog € 200.000 hypotheekschuld, dan heb je een overwaarde van € 200.000. Je kunt die overwaarde benutten om extra geld te krijgen om bijvoorbeeld een verbouwing te financieren of om je huis te verduurzamen. Maar je kunt ook die overwaarde benutten om een nieuwe woning te kopen.

Overwaarde ontstaat door:

  • Stijgende huizenprijzen: in een krappe woningmarkt stijgen huizenprijzen vaak sneller dan verwacht.
  • Het aflossen van je hypotheek: als je gedurende de looptijd je hypotheek aflost, neemt de overwaarde toe.
  • Verbeteringen aan je woning: investeringen, zoals een nieuwe keuken of duurzame aanpassingen, verhogen de marktwaarde van je woning.

Waarom overwaarde opnemen?

Er zijn verschillende redenen om de overwaarde op je huis te verzilveren. Hieronder benoem ik de meest voorkomende motieven die ik in de praktijk tegenkom:

1. Je huidige woning verbeteren.

Het benutten van de overwaarde van je woning is een veelgebruikte manier om te investeren in je huis. Of je nu droomt van een nieuwe keuken, een moderne badkamer of een aanbouw voor extra leefruimte, de mogelijkheden zijn eindeloos. Daarnaast kun je je woning verduurzamen, bijvoorbeeld door te isoleren of een warmtepomp te installeren.

2. Aanvulling op je pensioen

Voor gepensioneerden met een afgelost huis kan het opnemen van overwaarde een manier zijn om hun pensioen aan te vullen. Veel ouderen wonen in een waardevol huis, maar hebben weinig liquide middelen. Een verzilverhypotheek of opeethypotheek kan in dit geval een praktische oplossing bieden.

3. Schulden aflossen

Als je kampt met hoge schulden, kan het opnemen van overwaarde een manier zijn om deze af te lossen tegen een lagere rente dan die van persoonlijke leningen of creditcards.

4. Financieren van een nieuwe woning

Bij het kopen van een volgende woning kun je de volledige overwaarde gebruiken als eigen inbreng. Dit is voordelig bij het overstappen naar een duurder huis waarvoor je een hogere hypotheek nodig hebt of bij het oversluiten van je hypotheek.

5. Andere persoonlijke doelen

Sommige mensen gebruiken de vrijgekomen overwaarde om een langgekoesterde droom te realiseren, zoals een wereldreis, het starten van een eigen bedrijf of het financieel ondersteunen van kinderen.

Hoe kun je de overwaarde opnemen?

Als je de overwaarde wilt verzilveren dan zijn hiervoor verschillende manieren. Dit varieert van een nieuwe afsluiten tot en met de minder bekende sale-and-leaseback constructie. Belangrijk is dat je inkomen voldoende stabiel en hoog genoeg moet zijn, om aan de eisen van de geldverstrekker te kunnen voldoen. Ik leg de verschillende methodes in de volgende alinea’s kort uit.

Een tweede hypotheek opnemen

Een tweede hypotheek afsluiten is een populaire manier om de overwaarde te benutten. Hierbij sluit je een nieuwe lening af bovenop je huidige hypotheek en ga je dus je hypotheek verhogen. Houd in dit geval rekening met extra maandelijkse lasten en de eisen van de hypotheekverstrekker zoals het laten uitvoeren van een taxatie. Bij een aflossingsvrije hypotheek

Oversluiten van de huidige hypotheek

Bij het kopen van een volgende woning kun je de overwaarde van je huidige woning inzetten als eigen inbreng. Dit is voordelig bij het afsluiten van een nieuwe hypotheek voor een duurder huis, omdat een hogere eigen inbreng vaak leidt tot lagere maandlasten.

3. Verzilverhypotheek

Een verzilverhypotheek is een type hypotheek dat speciaal ontworpen is voor senioren. Hierbij leen je een deel van de overwaarde, zonder dat je maandelijkse aflossingen doet. De rente wordt opgeteld bij de schuld en afgelost bij de verkoop van de woning. In dit geval bliijft de hypotheekrenteaftrek mogelijk, mits het geleende bedrag wordt gebruikt voor de eigen woning.

Voordelen en nadelen overwaarde opnemen

Afhankelijk van je persoonlijke situatie kan het voordelig zijn om de overwaarde uit te laten betalen. Maar het kan ook nadelige gevolgen hebben! Laat je daarom vooraf goed adviseren door een onafhankelijke hypotheekadviseur. Deze zet alle voor- en nadelen voor je duidelijk op een rij en vergelijkt de voorwaarden, rentestanden en mogelijkheden bij verschillende hypotheekverstrekkers.

Voordelen overwaarde opnemenNadelen overwaarde opnemen
1. Directe toegang tot geld1. Hogere maandlasten
2. Lage rente2. Minder nalatenschap
4. Extra financiële ruimte
3. Kosten en risico’s

Wanneer is overwaarde opnemen verstandig (of niet)?

Het bovenstaande schema toont enkele voor- en nadelen van het verzilveren van overwaarde. Hoewel het een goed overzicht biedt, is elke situatie uniek. Factoren zoals je financiële situatie,, plannen en de staat van je woning zijn belangrijk. Raadpleeg altijd een hypotheekexpert voor persoonlijk advies en een weloverwogen keuze.

Wanneer is overwaarde opnemen verstandig?Wanneer is overwaarde opnemen niet verstandig?
1. Als je financiële ruimte nodig hebt1. Bij financiële onzekerheid
2. Voor investeringen met rendement2. Bij plannen voor verhuizing
3. Voor een comfortabel pensioen3. Als je afhankelijk bent van de waarde van je huis
4. Als je geen betere alternatieven hebt

Hoeveel overwaarde kan je opnemen?

Over het algemeen kun je tot een bepaald percentage van de woningwaarde lenen. Bij een aflossingsvrije hypotheek is dit bijvoorbeeld maximaal 50% van de woningwaarde. Het bedrag aan overwaarde dat je kunt opnemen, hangt af van de volgende factoren zoals: de waarde van je woning, openstaande hypotheekschuld, inkomen en financiële situatie

Voorbeeld 1: overwaarde gebruiken voor woningverbeteringen

Situatie:
Jeroen en Anna hebben een huis met een waarde van € 400.000 en een resterende hypotheekschuld van € 200.000, waardoor ze een overwaarde van € 200.000 hebben. Ze willen hun woning verduurzamen door zonnepanelen, betere isolatie en een warmtepomp te installeren. De geschatte kosten bedragen € 50.000.

Waarom voordelig?

  • Ze kunnen een tweede hypotheek afsluiten met een lage hypotheekrente. Ze profiteren van de renteaftrek, omdat het geld wordt gebruikt voor woningverbeteringen.
  • De energiebesparende maatregelen verhogen het wooncomfort de woningwaarde.
  • Door de lagere energierekening verdienen ze een deel van de investering op termijn terug.

Voorbeeld 2: aanvulling op pensioen

Situatie:
Piet en Maria zijn met pensioen en hebben hun huis volledig afbetaald. Het huis heeft een waarde van € 350.000. Hun pensioeninkomen is echter beperkt en ze willen meer financiële ruimte om comfortabel te leven en hun kleinkinderen te ondersteunen. Ze overwegen een verzilverhypotheek.

Waarom voordelig?

  • Met een verzilverhypotheek kunnen ze een deel van de overwaarde opnemen als maandelijkse uitkering, zonder hun huis te verkopen.
  • Ze hoeven geen maandelijkse aflossingen te doen en de schuld wordt pas afgelost bij verkoop van het huis.
  • Hierdoor kunnen ze hun levensstandaard verhogen en in hun huis blijven wonen.

Voorbeeld 3: auto kopen bij onzekere financiële situatie

Situatie:
Lisa heeft een huis dat € 300.000 waard is, met een resterende hypotheekschuld van € 250.000. Ze overweegt € 30.000 extra op te nemen om een nieuwe auto te kopen. Haar inkomen is echter instabiel, omdat ze als freelancer werkt.

Waarom niet verstandig?

  • De rente op de extra hypotheek is niet aftrekbaar, omdat het geld wordt gebruikt voor consumptieve doeleinden (auto).
  • Haar onstabiele inkomen maakt het risico groter dat ze de extra maandlasten niet kan dragen.
  • Bij een daling van de woningwaarde loopt ze het risico dat haar hypotheekschuld hoger wordt dan de woningwaarde.

Houd rekening met bijkomende kosten

Het opnemen van overwaarde van je woning brengt doorgaans verschillende bijkomende kosten met zich mee. Het is belangrijk om deze kosten mee te nemen in je overwegingen, omdat ze de totale financiële impact van je beslissing beïnvloeden. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende bijkomende kosten:

Soort kostenGemiddelde kosten
Taxatiekosten€ 300 – € 700
Notariskosten€ 500 – € 1.000
Advies- en bemiddelingskosten€ 1.500 – € 3.000
Oversluitkosten of boeterenteAfhankelijk van hypotheek
Afsluitkosten nieuwe hypotheek± 1% van het bedrag
Eventuele verzekeringenAfhankelijk van eisen

Tot slot: 5 waardevolle tips bij overwaarde huis opnemen

Het opnemen van de overwaarde van je woning kan een slimme financiële zet zijn, maar het vereist zorgvuldige planning en overweging. Hieronder vind je enkele tips om het meeste uit je overwaarde te halen:

  • 1. Bepaal een helder doel voor het opnemen van overwaarde.
  • 2. Kies de juiste verzilvermethode (tweede hypotheek, verzilverhypotheek,).
  • 3. Houd rekening met fiscale gevolgen.
  • 4. Beoordeel je financiële draagkracht.
  • 5. Laat je adviseren door een onafhankelijke hypotheekadviseur.

Laat je goed adviseren!

Bij het opnemen van overwaarde is professioneel hypotheekadvies essentieel. Een financieel adviseur kan je helpen de verschillende opties te vergelijken, zoals een verzilver- of opeethypotheek. Zo weet je zeker dat je de juiste keuze maakt en geen onverwachte kosten of risico’s tegenkomt!


Veelgestelde vragen over: is overwaarde opnemen verstandig?

  1. Kan ik mijn overwaarde gebruiken om een tweede woning te kopen?

    Je kunt de overwaarde te benutten voor de aankoop van een tweede huis, zoals een vakantiehuis of beleggingspand.

  2. Wat gebeurt er met de overwaarde bij scheiding?

    Bij een scheiding moet de overwaarde van een woning verdeeld worden tussen de ex-partners. Hoe dit precies gebeurt, hangt af van de afspraken die gemaakt zijn en het soort eigendom van de woning. Als er geen overwaarde is (of zelfs een onderwaarde, waarbij de hypotheek hoger is dan de woningwaarde), kan dit extra complex zijn. Partners moeten in dat geval samen afspraken maken over wie de schuld draagt of hoe deze wordt verdeeld. Je leest hier meer over op de pagina ‘Hypotheek en scheiden‘.

  3. Hoe beïnvloedt het opnemen van overwaarde mijn erfenis?

    Het verzilveren van overwaarde kan de nalatenschap verkleinen en dat heeft gevolgen voor de erfgenamen.